مبانی و اصول روانکاری در صنعت پلکان برقی (قسمت اول)
روان کننده ها امروزه در غالب صنایع به عنوان قسمت غیر قابل تفکیک از کار کرد تجهیزات و ملزومات بکار می روند. روغن ها در غلظت های مختلف و با ترکیبات خاص به عنوان روان کننده، عامل مهمی در کاهش اصطکاک، جلوگیری از استهلاک در کوتاه مدت و داشتن دیگر مزیت ها شناخته می شوند.
بی تردید نقش روغن در صنعت آسانسور و پلکان برقی برای دست اندر کاران غیر قابل انکار و مهم است.
در ادامه به قسمت هایی از این موضوع و کارکرد های آن می پردازیم.
وظایف روغن
روغن های روانکار دو وظیفه عمده دارند :
1- روانکاری و کاهش استهلاک اجزا
2- خنک کاری تجهیزات
گرانروی Viscosity
گرانروی عبارت است از مقدار مقاومت لایه های سیال در برابر لغزشی که بر روی هم صورت می گیرد. هرچه گرانروی مایعی بیشتر باشند برای ایجاد تغییر شکل یکسان، به تنش برشی بیشتری نیاز است.
آزمایش ویسکوزیته
آزمایش ویسکوزیته یا گرانروی نیز از آزمایشات رایج در برنامه آنالیز روغن می باشد، در صورت کاهش ویسکوزیته امکان تشکیل فیلم پایدار روانکار به حداقل رسیده و در اثر تماس فلز با فلز، سایش شدیدی ایجاد شده که نتیجه مستقیم آن، عمر کمتر تجهیزات خواهد بود. ویسکوزیته مهم ترین مشخصه روغن های روانکار بوده و در آزمایش ویسکوزیته، مقاومت داخلی روانکار نسبت به جاری شدن مشخص می گردد. آزمون ویسکوزیته به طور معمول در درجه حرارت ۴۰ و ۱۰۰ درجه سانتیگراد انجام می شود. نتایج آزمایش ویسکوزیته معمولا به سه صورت ثبت می شود: نرمال،زیاد، کم، تغییرات ویسکوزیته عموما متاثر از عواملی مانند میزان کارکرد روغن، محتویات روغن، آلودگی و ترکیب با مواد ناهنجاری های دیگر بوده که مستقیما بر طول عمر اجزا موثر است.
انواع روغن
مجله شرکت آسانسور و پله برقی صعود گستر سبلان
روغن های معدنی Mineral
روغن های روان ساز دارای منشأ معدنی بوده و از نفت خام یا تصفیه روغن موتورهای کارکرده تهیه می شوند.
روغن های مصنوعی Synthetic
روغن های مصنوعی، ابتدا در موتورهای جت نوع – Polya phaolefins یا PAO استفاده گردیده و بدلیل مزیت های آن از مقبولیت بیشتری برخوردار می باشند. از مزایای روغن های یاد شده می توان موارد ذیل را نام برد
1- کاهش مصرف روغن
2 – غیر خورنده
3- غیر سمی
4- امکان کار کرد دمای بالا
5-مقاومت اکسیداسیون بالا
6- زمان طولانی دوره تعویض روغن
از معایب روغن های یاد شده می توان به قیمت بالا و نیز عدم مطابقت با برخی از موتورهای قدیمی اشاره نمود. روغنهای مصنوعی منجر به آسیب به راهنمای پلاستیکی استپ می شود؛ لذا در صورتی که اسنپ دارای حاشیه پلاستیکی باشد استفاده از روغن های ترکیبی برای روانکاری زنجیر استپ مجاز نمی باشد. در برخی از مستندات اشاره شده استفاده از روغن ها برای روانکاری زنجیرها مناسب نمی باشد.
مجله شرکت آسانسور و پله برقی صعود گستر سبلان
روغن های نیمه مصنوعی Premium Synthetic
روغن های یاد شده بصورت ترکیبی بوده و در صنایع خاص کاربرد دارد. مخلوطی از روغن های پایه نفتی و کمتر از ۳۰ روغن مصنوعی می باشند.
نکته1 نوع روغن Mineral و یا Synthetic بایستی تنها توسط سازنده پله برقی مشخص گردد. در صورتی که تنها برند و ویسکوزیته اعلام شود نوع روغن بایستی معدنی انتخاب گردد.
نکته 2 گیربکس استفاده شده در پله های برقی می تواند از انواع Spur. Worm. Helical. Hypoid. Planetary. Hy –
oidHelical gear ، Helical Worm gear و … بوده و حتی بر حسب کیلووات موتور، نسبت تبدیل و برند سازنده گیربکس نوع روغن مناسب از نظر ویسکوزینه و معدنی مصنوعی تفاوت داشته باشد، لذا لازم است حتما بر حسب نوع گیربکس و دقیقا مطابق دستورالعمل برند سازنده روغن مناسب تامین گردد.
نکته 3 ترکیب روغن Mineralو Synthetic منجر به فساد روغن و آسیب به تجهیزات می گردد.
روانکاری اجزای پله برقی
اجزایی در پله های برقی که نیاز به روانکاری می باشند را می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
زنجیر اصلی (زنجیر ۱۰۰)
زنجیر هندریل (زنجیر ۸۰)
زنجیر غلطک های فشاری (در برخی از برندها مانند هیوندای قدیم زنجیر ۶۰ و زنجیر ۵۰ استفاده گردیده است)
زنجیر استپ
گیربکس
مجله شرکت آسانسور و پله برقی صعود گستر سبلان
انواع روغن استفاده شده در پله برقی
روغن زنجیر های 100، 80 ، 60، 50 و زنجیر اختصاصی استپ
روغن گیربکس
روغن مخصوص برای روانکاری اتوماتیک
بدلیل استفاده از مکانیزم یکسان برای روغنکاری زنجیر اصلی، زنجیر هندریل ، زنجیر غلطک و زنجیر اسنپ در اغلب برندهای سازنده پله برقی تنها یک نوع روغن برای روانکاری آن استفاده می گردد. در دستورالعمل تعیین نوع روغن همواره برندهای سازنده پله برقی سعی می نمایند بدلیل بحث تجاری چند برند بین المللی را معرفی نمایند. از اینرو در جداول ارائه شده برای روغن مورد نیاز، محصول کمپانی های ، Shell، BP ،Mobil،Caltex، Caltex،Kluberهمزمان توصیه می گردد. به عنوان مثال هر گاه محصول ShellTonnaT68 معرفی گردد، به معنی روغن با نام تجاری Tonna از برند سازنده Shellبا ویسکوزیته 50 و گرید T مناسب بوده، همچنین به عنوان جایگزین می توان از روغن EssoFebisK68 نیز که مشخصه محصول Febis برند Esso با ویسکوزیته 68, و گرید K می باشد نیز استفاده نمود.
تأمین روغن Shell در ایران بسیار گرانقیمت است. برای اجتناب از این امر کافی است مشخصات فنی اعلام شده توسط برند سازنده به یکی از برندهای معتبر تولید روغن صنعتی مانند شرکت های نفت ایرانول، روغن بهران، نفت پارس، نفت سپاهان و … اعلام شده و محصول معادل را استعلام نمود.
در وب سایت برخی از برندهای یاد شده محصولات معادل
Shell BP . Mobil . ESSOKluber و Caltex نیز اعلام شده که نمونه آن در شکل های ۱-۲ و ۲-۲ انتهای فصل گردیده است
نکنه ۱-۶-۲: نوع روغن در هر برند متفاوت بوده و قویا توصیه می گردد تنها از روغن هایی که در دستور العمل برند سازنده توصیه گردیده استفاده شود.
نکته ۲-۶-۲: برخی از برندها استفاده از روغنهای ،Tonna ۵۰ ، Shell Tonna T-۶۸،Shell Shell Omala ۱۰۰
حتی ۲۲۰ Shell Omala از روغن هایی است که در برندهای مختلف بر اساس نوع قطعات و مکانیزم روغنکاری استفاده شده در پله برقی توصیه می شوند.
نکته ۳-۶-۲: متأسفانه به تکرار مشاهده شده است که بدلیل قیمت پایین، سرویسکاران از روغن سوخته خودروهای سواری برای روغنکاری زنجیرها استفاده می کنند. لازم به ذکر است، روغن های سوخته تنها جهت پالایش مجدد در پالایشگاه ها استفاده در و بدلایل ذیل به هیچ عنوان نبایستی از آن در صنایع استفاده نمود.
١- حاوی مقدار زیادی فلزات سنگین
۲- آلودگی شدید خاک و سفره های آب زیرزمینی
٣- سمی بودن روغن ها
۴- از دست رفتن خواص روانکاری و خم
۵-احتمال اسیدی بودن روغن و خوردگی بیش از حد اجزای متحرک تجهیزات
۶-وجود ذرات فلز و آسیب به گیربکس
ثبت ديدگاه